O konferenciji

U povodu tridesetogodišnjice potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma Odsjek za geografiju Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu organizuje naučnu konferenciju pod nazivom: ”30 godina od Daytona: Savremeni geopolitički, socioekonomski i demografski procesi u Bosni i Hercegovini i zemljama u okruženju”.

Konferencija će se održati 20. i 21. novembra 2025. godine, simbolično završavajući na datum kada je prije tri decenije, zvanično parafiran Dejtonski mirovni sporazum. Ova godišnjica predstavlja važnu prekretnicu za razmatranje prostornih promjena koje su uslijedile u postdejtonskom periodu, kao i za razumijevanje aktuelnih društvenih izazova s kojima se suočava Bosna i Hercegovina, ali i širi region. Pored tema koje se odnose na Bosnu i Hercegovinu i njeno bliže okruženje, na konferenciji su dobrodošli i radovi koji tretiraju i naučne spoznaje iz drugih država, a koji se mogu dovesti u kontekst sa savremenim društveno-geografskim izazovima današnjice.

Odsjek za geografiju sa svojim akademskim kadrom kontinuirano prati društvene, teritorijalne i razvojne procese u zemlji, te pruža naučnu podršku stanovništvu i donosiocima odluka u Bosni i Hercegovini kako bi što jasnije spoznali i razumijeli prostorne promjene. Svrha konferencije jeste razmjena znanja, iskustava i prijedloga rješenja među naučnicima, stručnjacima, nastavnicima, donosiocima odluka i drugim zainteresovanim sudionicima.

Konferencija ima za cilj okupiti stručnjake iz Bosne i Hercegovine i inostranstva, koji se bave proučavanjem političkogeografskih (geopolitičkih, geostrateških i drugih), socioekonomskih i demografskih koncepata i elemenata. Razgovori i izlaganja bit će usmjereni na teme koje ne samo da odražavaju stvarne izazove današnjice, već posjeduju i značajnu primjenjivu vrijednost u različitim sektorima javnog djelovanja i planiranja.

Teme konferencije

  1. Geopolitički procesi i izazovi
  2. Administrativno-teritorijalna struktura
  3. Elektoralna geografija
  4. Demografski procesi i promjene
  5. Migracije
  6. Socioekonomski i regionalni razvoj
  7. Internacionalna saradnja
  8. Urbano-ruralne transformacije

Konferencija će se održati na Univerzitetu u Sarajevu – Prirodno-matematičkom fakultetu. Službeni jezici konferencije su službeni jezici Bosne i Hercegovine i engleski jezik.

Pozvani predavači na konferenciji su prof. dr. Gerard Toal (Virginia Tech), doc. dr. Boštjan Rogelj (Univerzitet u Ljubljani) i prof. dr. Peter Remenyi (Univerzitet u Pečuhu), istaknuti stručnjaci u oblasti političke geografije i regionalnog razvoja.

Važnost obilježavanja 30 godina Dejtonskog mirovnog sporazuma

Obilježavanje tridesete godišnjice Dejtonskog mirovnog sporazuma predstavlja priliku za naučnu refleksiju o njegovom značaju, uticaju i dugoročnim posljedicama za Bosnu i Hercegovinu. Opći okvirni sporazum za mir u Bosni i Hercegovini parafiran je 21. novembra 1995. godine u Daytonu (Ohio, SAD), a zvanično potpisan 14. decembra iste godine u Parizu, uz posredovanje međunarodne zajednice, predvođene Sjedinjenim Američkim Državama. Ovaj sporazum označio je kraj ratnih dejstava na teritoriji međunarodno priznate i nezavisne države Bosne i Hercegovine (1992–1995. godine), te kreirao kompleksan politički okvir za odvijanje novih geoprostornih i društvenih odnosa u postratnom periodu.

Dejtonski sporazum je potvrdio suverenitet Bosne i Hercegovine i status međunarodno priznate države, ali je njenu unutrašnju strukturu utemeljio na postojanju dva entiteta – Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske. Ustav Bosne i Hercegovine, koji je sastavni dio Dejtonskog sporazuma (Aneks IV), uspostavio je složenu administrativno-teritorijalnu organizaciju, sa višeslojnim sistemom vlasti i decentraliziranim nadležnostima.

Obilježavanje ove godišnjice ima poseban značaj jer pruža priliku za multidisciplinarni dijalog o političkim, institucionalnim, geopolitičkim i društvenim aspektima poslijeratnog razvoja Bosne i Hercegovine. Također, ono podstiče analizu perspektiva reforme ustavnog okvira i jačanja institucionalnih kapaciteta, s ciljem dugoročne stabilnosti, funkcionalnosti i inkluzivnosti državnog sistema.

Stoga pozivamo sve naučnike, stručnjake, predavače, predstavnike medija, politike i aktere javnog diskursa iz Bosne i Hercegovine, regije i šire da svojim učešćem doprinesu kritičkoj, intedisciplinarnoj, inkluzivnoj i konstruktivnoj raspravi o savremenim društveno-prostornim procesima u periodu 30 godina od Daytona.